Neden mi Aynakol?

Neden başka bir isim değil de Aynakol? Mesela zincir, tekerlek, gidon, jant değil de illa aynakol?

Öncelikle bisikletle ilgili tek sözcük olmasını istedim; tamam anlamlı ve vazgeçilmez iki sözcük öbeği de kabûlümdü ancak Ortalama Eğim (arkadaşım Hakan) ve Denge Tekeri (arkadaşım Gökhan) benden önce davranınca arayışlar şart oldu. Ayrıca internet alan adlarının ses bayrağımız Türkçeyle olan anlaşmazlığına zoraki de olsa uymak zorunda olduğumdan kendime bir sınırlama daha getirdim:

* Anlamlı tek bir sözcük
* Türkçeye özgü herhangi bir harf içermemesi
* Söylenmesi kolay
* İşlevi önemli

Önem sırasına gelirsek fren kolları da önemli, güç baskısına maruz kalan pedallar da az önemsiz değil. Peki, her türlü zemin şartlarına göğüs geren dış lastikler? Hepsi önemli ancak, temeline inmek daha anlamlı olan parçayı bulmama yardımcı oldu: aynakol.

Dinamik dengeli bir ulaşım ve spor aracı olan bisiklette güç aktarımı modeli diğer motorlu ve dinamik dengeli araçlara göre farklı ve aktarım için ayrıca bir ara mekanizmaya ihtiyaç duyuyor: vites / çekiş sistemi (transmisson, drivetrain). Vites / çekiş sisteminin en önemli parçası da şüphesi aynakol. Zira denge işini çözdükten sonra iş güç üretmeye ve üretilen bu gücü bisikleti ileri doğru hareket ettirmek, yürür aksamlara, teker sistemine, aktarmak için vites / çekiş sisteminin merkezi aynakola ihtiyaç duyar. Paten, kaykay ve benzerleri, motorsiklet… Bunlar da denge unsuru önemli ancak üretilen güç farklı şekillerde teker sistemine aktarılıp hareket ediliyor, hiçbirinde aynakol gibi bir mekanizmaya ihtiyaç yok. Varsa da konu uzmanları yorumlar kısmında açıklayabilir, bizler de bilgilenmiș oluruz.

Klasiğinden modernine dek aynakolun şekli ve işlevi hiç değişmedi. Çember etrafındaki dişli sayıları (39/53, 34/50, 22/32/44, 33, 42/52…) kol üzerinde (kullanıcının boyuna uygun kol uzunlukları: 165 mm, 172.5 mm, 175 mm…) sabitlenen yaprakların adedi (tekli, ikili, üçlü) değişse de işlev hep aynı: dengenin ve hareketin sürekliliği için gerekli güç üretimi ve aktarımı.

Ayrıca evren ve dünya misali kendi ekseni etrafında dönmesi de aynakola kozmik bir anlam yüklüyor. Hatta, aynakolun iki uydusu daha var: arka dişli ve pedallar. Bu yüzden daha da seviyorum.

Daha da çok yazmak, her şeyin “videosu var mı panpa” zamanında yazıyı uzatmak olacağı için burada sonlandırıyorum. Fazlasını zamanı gelince eklerim, sabırsız olanları da birlikte turlarsak bir gün pedallarken anlatırım.

Pedallayarak okuduğunuz için teşekkürler! 

Not: kullandığım aynakollar

• Aktif kullanımda
  • Campagnolo Super Record, yeni nesil, 36/52t dişli oranı
• Emekli olanlar:
  • Campagnolo Athena Ultra-Torque, 39/53 dişli, 172.5mm kol uzunluğu (Specialized Tarmac Fact is 9r)
  • Shimano 105 FC-5750, üç yapraklı (50-36-30t) tur bisikletleri için özel yapım
  • SRAM özel yapım S-1255, arazi şartlarına uyumlu 22/36 dişli, 175 mm kol uzunluğu (Bisiklet: Specialized Crave Expert 29er 2014)
  • Campagnolo Veloce, ikili, sert tırmanıș ve hızlanma odaklı 39/53 dişli, 175 mm kol uzunluğu (Specialized Allez Elite 2007)