Monuments Classics Races
Güney Yarımkürede iki yarışla, Tour Down Under ve Tour de San Luis, ile başlayan sezonda peloton Arap ve İber Yarımadalarına uğradıktan sonra bu kez eski dünyanın, Avrupanın, kuzeyine doğru pedallıyor. Huzurlarınızda spring classics!
Belçika, Hollanda, Fransa ve İtalya topraklarında tek günlük yarışlar halinde pedallanan Bahar Klasikleri (Spring Classics) son derece zorlayıcı ve bir o kadar da dayanıklılık gerektirmekte. 200 km’den fazla yol boyunca gerek parke taşlarla döşeli düz yollar (cobbles), anlık ama sert tırmanışlar (gent, berg), her ikisini birden içeren; yani saçma sapan eğimli ve parke taşı döşeli; tırmanışlar, dağınık-stabilize toprak köy yolları (strada) ki, bunlar tırmanışları da içeriyor; soğuk asfalt, iki-üç kişinin bile yan yana pedallamasının imkansız olduğu köy yolları üzerine soğuk ve yağışlı hava, cepheden esen sert veya çapraz rüzgarlar… Liste uzayıp gidiyor ve her bir madde yarışı daha da zorlaştırıyor. Böylesine zorlu bir mücadelede bitiş çizgisinden ilk geçen kadar bitirenin de hakkını teslim etmek gerek.
De Ronde van Vlaanderen Anıtsal Klasik Yarışında olağan bir şüpheli! İkisi bir arada: hem tırmanış hem de cobbles!
Üstelik hepsinin bir geçmişi var ve tüm klasikler hâlâ, her ne kadar gelişen bisiklet teknolojisiyle zorluklar azaltılmaya çalışılsa da, bisikletin romantik çağını bizlere hissettiriyor. Neden Paris-Roubaix’ye Hell of the North, yani Kuzeyin Cehennemi denilmiştir? Milan-San Remo kaç yıldan beri pedallanmaktadır? Peki ya içlerinde en genci Strada Bianche’nin ortaya çıkış hikayesi? Madonna del Ghisallo kimin için çanlarını çalıyor? Gent’ler bu kadar insafsız olmak zorunda mı ya da Roubaix velodromuna uzanan cobbles taşlar neden koruma altında?
Tour de France 2014, Ypres → Arenberg Porte du Hainaut arasında pedallanan 5. Etap Kuzeyin Cehennemi Paris-Roubaix de geçilen parke taşı (cobbles secteurs) yolları içerecek şekilde planlanmıştı. Hem parke taşların zorluğu, hem kötü hava koşulları ve üzerine cepheden esen sert rüzgarlar bir araya gelince pelotonun ilk dert edeceği çamura bulanmak olmuştu. Fotoğrafta Maillot Jaune’u sırtında taşıyan Vincenzo Nibali ve domestiği Jakob Fuglsang görülüyor.
Takımlar için de bahar klasikleri son derece önemli: Günler öncesinden nerede nasıl pozisyon alarak atak yapılacağını, hangi dişli oranlarının, lastik basınçlarının o seneki parkurda daha verimli olacağını karar verdikleri keşif idman sürüşleri yaparak hazırlandıkları bir gerçek.
Her detay önemli… Team SKY, profosyonel yol bisikletinde kariyerine bir meydan okumayla veda etmek isteyen Sir Bradley “Wiggo” Wiggins liderliğinde Paris – Roubaix yarışının her bir detayına inerek hazırlanıyor.
Keşif sürüşleri aynı zamanda bisiklet, lastik, vites ve diğer tamamlayıcı donanım üreticileri için de önemli, zira takımların bu çalışmaları, kullandıkları bisikletlerin de canlı ortamda, özellikle dayanıklılık-endurance sınıfı, denenmesi, yeterlilik ve verimliliklerinin sergilenmesi, doğrulanması demek.
Bir anıtsal klasik olmasa da Omloop Het Nieuwsblad ile bahar klasikleri Belçikadan başlıyor. Yarış Gent kentinden başlayıp 200 km boyunca dolana dolana yeniden Gent kentine sona eriyor; yarışın 60 km’si ise kaldırım (cobble, pave) taşı ve gent denilen anlık sert, hatta ikisi bir arada saçma sapan ve taşlı; tırmanışlardan oluşuyor. Fotoğrafta yarış öncesi takımların bir arada literatürde recon ride denilen idman sürüşü yaptıklarına tanıklık ediyoruz. İdman sürüşlerinde tercih edilecek lastiklerin çapından basıncına, kullanılacak vites oranlarına, nerede kim atak yapacak sorusuna dek cevaplar aranıyor. Şimdi bir aradalar, ancak yarış günü hepsi hem zorlu yollar ve soğuk havayla, hem de birbirileriyle mücadele edip zafere pedallamaya çalışacaklar.
Bir bahar klasiğini, hatta anıtsal bir klasik yarışı kazanmak sporcular için son derce önemli. Sadece başlı başına tek günlük yarış uzmanı, single-day road specialist with a strong finishing sprint diye bir paye var ki hak etmek için bu zorlu yarışlardan sağ çıkmak gerekiyor, tabii bir de kazanmak. Milan-San Remo, Paris-Roubaix gibi yarışlarda güçlü sprinter pedallar öne çıkarken Liège–Bastogne–Liège, Giro di Lombardia gibi yarışlarda ise kazanan daha çok tırmanışçılar oluyor.
Beş Anıtsal Klasik (monumental classics race)
Hem ilk kez düzenlendikleri yıl hem de kendilerine has bir kültüre sahip oldukları içindir ki klasikler içindeki beş yarışın yeri ayrı, apayrı:
Fotoğraf: 1983 yılında 67. kez pedallanan De Ronde van Vlaanderen… Jan Raas (Hollanda, TI – Raleigh-Campagnolo), Phil Anderson (Avustralya, Peugeot Shell Michelin) ve Marc Sergeant (Belçika, Europdecor – Dries – Eddy Merckx) çamura bulanmış bir halde parke taşlarıyla döşeli yolda pedallamaya çalışıyorlar. Sadece iki isim, Phil Anderson ve Jan Raas, acımasız Koppenberg’i bisikletlerinden inmeden tırmanmayı başarabildi ki, zaten Jan Raas buradan da zafere pedalladı.
Milan – San Remo
İlk kez 1907 yılında pedallanan Milan-San Remo resmi anlamda bisiklet sezonunun açılışı olarak kabul edilebilir. İtalyanların delicesine sevdiği yarış Milandan başlayıp, Passo del Turchino geçidi tırmanılıp Genovaya, oradan da denize paralel, enfes manzaralar eşliğinde devam ederek San Remoda sona eriyor. 290 – 300 km arası bir mesafede nispeten düz bir profilde pedallanan yarışta kazanı son kilometrelere konumlanmış tırmanışlar (Poggio di Sanremo) belirlerken favoriler genellikle tırmanabilen sprinter pedallar oluyor.
2014 yılındaki yarış çetin hava koşulları, bol yağış ve cepheden sert rüzgar eşliğinde pedallanmış, devlerin kapıştığı toplu sprint bitişinde kazanan Norveçli sprinter Alexander Kristoff (Team Katusha) olmuştu. Zafer sonrası düzenlenen basın toplantısında Kristoff şunları söyleyecektir: “Birçok yarış kazandım, podyuma çıktım, Olimpiyat Oyunlarında bronz madalya kazandım; ancak bu zafer, Milan – San Remo bambaşka, tarif edilemez, çok mutluyum. İnanılmaz olanı başardım: birçok sprinter için son derecde zor olan uzun, upuzun tırmanışlarla mücadele ettim ve sonunda buradayım. Yeniden dener miyim bilmiyorum, ama gelecek sene yine burada olup deneyeceğim!”
De Ronde van Vlaanderen
1913 yılından beri pedallanan Flamanların En Güzeli De Ronde van Vlaanderen ya da Tour of Flanders Belçikalıların delicesine sevdiği bir yarış. 250 – 260 km uzunluğundaki yarış Brugge kentinden başlayıp daracık olduğu kadar insafsız ve de parke taşlarla döşeli tırmanışlar içermekte. Öyle ki bu tırmanışlar sonlara doğru daha da şiddetlenip benim diyen sporcuyu oyundan düşürüyor, geriye güçlü ve dayanıklı olan kalıyor. Biri Kweremont, Paterberg, Koppenberg mi dedi?
De Ronde van Vlaanderen 2013, 256 km uzunluğundaki yarışın son sektörü Paterberg de Fabian Cancellara, alışık olduğumuz sürüş pozisyonunda sürekli atak halinde ve Spartaküs, peşine takılan son kaçakları silkelemek üzere. Eğer bir klasik yarışı kazanmak istiyorsanız ve “kafamı taktiklerle doldurarak sürmek istemiyorum, anı yaşayıp mücadele etmek ve kazanmak benim için daha önemli, daha basit” diye itiraf ediyorsanız yapacağınız en mantıklı hareket yaşayan klasiklerin efendisi Fabian Cancellara’nın peşine takılmak olacaktır; Peter Sagan da işte tam da bunu yapmıştı. Cancellara, Oude Kwaremont sektöründen beri tekerinin dibinden bir türlü ayrılmayan genç rakibi Peter Sagan’ın önünde kendisine yarışı kazandıracak atağını yapıyor ve ceap veremeyen Sagan’ın 1 dakika 26 saniye önünde yarışı kazanıyor. Paterberg sektörü yarışın 243. km’sinde ve 360 metre uzunluğunda. Cancellara’nın kullandığı Domane, TREK tarafından klasik yarışlarda kullanılmak için tasarlanan endurance geometrisine sahip bir bisiklet. Fotoğraf: Wessel van Keuk/Cor Vos © 2013
De Ronde van Vlaanderen’de geçilen gent ve parke taşlı sektörler.
Paris – Roubaix
Paris-Roubaix Kuzeyin Cehennemine hoş geldiniz! Bu yarışta kazanan yok, yarışı bitirebilenler var! Fransanın kuzeyinde yok denecek kadar az eğimde, toz toprak içinde, parke taşlarla döşeli pavé yollardan geçip, geçmek ne kelime ruhunu teslim edip, Roubaix’deki veledromda zafer turu atıp sonra ilk günkü gibi duran duşların altında günün yorgunluğunu atmak ve gün boyu tüm acımasızlığını hissettiren o pavé’lerden birini ödül olarak podyumun ortasında havaya kaldırmak… İşte Paris-Roubaix, yani Klasiklerin Kraliçesi bu…
Paris-Roubaix yarışında sıradan bir olay… Yağmurun yağmadığı bir günde toz toprak var, ikisinin de olmadığı bir günde acımasız parke taşlar var, durmanın yarışı kaybettireceği, düşmenin, sele üzerinde işemenin olağan sayıldığı bir günün sonunda ödül olarak sadece bir parke taşı ve de yarışı tamamlayabilmenin mutluluğu var. Fotoğraf 2014 yılında pedallanan yarışa ait. Kazaya karışan şanssız sporcular BMC takımından Greg Van Avermaet ve Marcus Burghardt.
“Flanders ile Paris-Roubaix arasında uçurum var. Flanders’ta yollar her gün otomobiller tarafından kullanılıyor, korunuyor, vesaire. Diğeri… tamamen bambaşka. Onu en iyi şöyle tanımlayabilirim: toprak bir yol bulmuşlar, üzerinden helikopterle uçup koca koca taşları serpiştirmişler. İşte bu Paris-Roubaix. O derece kötü. Rezalet.” Chris Horner
Hollandalı Theo de Rooij, 1985 yılında iyi bir yarış çıkarırken kötü bir şekilde düşüp şansını kaybettikten sonra, her tarafı çamurla kaplıyken, uzatılan mikrofona şunları söylemişti:
“Bu yarış tam bir saçmalık! Hayvanlar gibi çalışıyorsunuz, işemeye bile zamanınız yok, üzerinize işiyorsunuz. Bu çamurda sürüyorsunuz, sonra kayıp… kocaman bir bok yığını.” Hemen ardından, kendisine gelecek yıl da yarışmayı düşünüp düşünmediği sorulduğunda ise şöyle diyordu: “Tabii ki! Bu dünyadaki en güzel yarış!”
Paris-Roubaix… Yarış sonrası sporcular duş altında toz toprak ve çamurla birlikte günün yorgunluğunu atıyorlar. Fotoğrafta 2013 yılında 111. kez pedallanan Paris-Roubaix sonunda Hollandalı Laurens Ten Dam ve Alman John Degenkolb duş alırken görülüyor. John Degenkolb 2015’teki yarışı velodromdaki toplu sprint sonunda kazanmasını bilmişti.
Liège–Bastogne–Liège
Yine Belçikadayız, Ardennes Klasiklerinin sonuncusu 1892 yılından beri pedallanan Liège–Bastogne–Liège ne Paris-Roubaix’e ne de De Ronde van Vlaanderen’e benziyor: İkisinin de sahip olduğu parke taşlardan eser yok kendisinde ama eğim profili cayır cayır yanan, kıpkırmızı, hem de bitmeyecekmişçesine peşpeşe tırmanışlarıyla 169. km’den itibaren, yani peloton yönünü yeniden Bastogne’den Liege’e çevirdiği andan itibaren can yakıyor. Zaten bu tırmanışlar sonrası sağ kalanlar Paris-Roubaix, De Ronde ya da Milan-San Remo’daki gibi sprinter pedallar değil de gücünü korumasını bilen patlayıcı bir şekilde tırmanabilen genel klasman iddialıları oluyor ki, kazananlar listesine şöyle bir göz atmak yeterli.
Liège–Bastogne–Liège, hem yapıldığı tarih hem de konumu itibariyle, son yıllarda pek olmasa da, kar yağışına elverişli bir yarış. Karlar altında geçen bir etabı ekran başında izlemek güzel olsa da birbirinden acımasız tırmanışlar yetmiyormuş gibi bir de kar yağması pelotonun hoşlanacağı bir şey olmasa gerek. Fotoğraf: 1980 yılında 66. kez düzenlenen yarışta 171 sporcu başlarken bitiş çizgisini sadece 21 tanesi geçebilecekti. Le Patron Bernard Hinault yarışın bitmesine 80 km kala yokuşlara ve kar yağışına karşı atak yapıp da zafere ulaştıktan 9 dakika 24 saniye sonra Hollandalı Hennie Kuiper yarışı ikinci olarak bitirecekti.
Giro di Lombardia
Ve Giro di Lombardia… 1905 yılından beri Madonna del Ghisallo Kilisesinin çanları pelotonu kutsuyor. Sezonun son yarışına, dökülen yaprakların klasiğine, Giro di Lombardia‘ya hoş geldiniz! Sezonun son yarışı Giro di Lombardia zorlu tırmanışlar, kutsal çan sesleri, enfes Como gölü manzarası ve epik bitiş çizgisiyle başlıyor. Keşke bir iki gün daha sürse diyenlerimiz elbet var ama o zaman aynı tadı, heyecanı alamayacağımız kesin, zira adı üzerinde bu tek gün süren bir klasik yarışı.
Dökülen yaprakların yarışı tam da sonbaharın kalbinde pedallanan bir yarış. İsmi her ne kadar romantik olsa da kendisi bir o kadar acımasız. Sonbaharla özdeşleşen yağmur, rüzgar ve soğuk hava İl Lombardia’nın olmazsa olmazları arasında ve de yağmurdan, sis çökmüş, çiğ düşmüş yollardan kayganlaşan yollarda düşen sporcular… Fotoğraf: 2012 yılında Katusha takımının İspanyol pedalı Purito Joaquin Rodriguez’in zafere pedalladığı yarıştan bir kare… Güzel bir havada başlayan yarış sonrasında bardaktan boşanırcasına yağan yağmur altında sonlanmıştı. Akıllarda kalan ne Contador ve Nibali mücadelesi, ne de o yılın Giro d’Italia şampiyonu Ryder Hesjedal idi. Colma di Sormano tırmanışını takip eden ve Bellagio düzlüğüne, Madonna del Ghisallo eteklerine varan inişte Alessandro Ballan ve gökkuşağı forması sırtında ilk yarışına çıkan Philippe Gilbert’in ıslak yolda geçirdikleri kaza idi.
Beş Anıtsal Klasik Yarışın takvimdeki yerleri ise:
- Milan-San Remo, 19 Mart 2016
- Tour of Flanders, 3 Nisan 2016
- Paris-Roubaix, 10 Ninas 2016
- Liege-Bostogne-Liege, 24 Nisan 2016
- Il Lombardia, 1 Ekim 2016
Yararlanılan kaynaklar ve daha fazlası için:
- Cycling Weekly: Stars out training on the cobbles for Omloop Het Nieuwsblad
- Özgür Nevres’in Web Günlüğü: Paris – Roubaix: Kuzeyin Cehennemi
- Ragtime Cyclist: Crushing Victories – Bernard Hinault at Liege-Bastogne-Liege, 1980
- Cycling Tips: Archive Pictures
Şahane yazılar yazıyorsunuz, zevkle okuyorum. Lütfen devam edin 🙂
Destek ve yorumunuz için teşekkürler. Önümüzde klasikler var, hepsi için elimizden geldiğince yazmaya çalışacağız.
Pingback: Hell of the North: Paris-Roubaix 2016 – aynakol