Hell of the North: Paris-Roubaix 2016
Paris-Roubaix Kuzeyin Cehennemine hoş geldiniz! Bu yarışta kazanan yok, yarışı bitirebilenler var! Fransanın kuzeyinde yok denecek kadar az eğimde, toz toprak içinde, parke taşlarla döşeli pavé yollardan geçip, geçmek ne kelime ruhunu teslim edip, Roubaix’deki velodromda zafer turu atıp sonra ilk günkü gibi duran duşların altında günün yorgunluğunu atmak ve gün boyu tüm acımasızlığını hissettiren o pavé’lerden birini ödül olarak podyumun ortasında havaya kaldırmak… İşte Paris-Roubaix, yani Klasiklerin Kraliçesi!
114. Paris-Roubaix yarış profili
10 Nisan 2016 Pazar günü Compiègne kasabasından başlayıp Roubaix’deki tarihi velodromda bitecek anıtsal klasik 257.5 km uzunluğunda. 25 takımdan 200 pedal velodromdaki zafer turu sonrası canlarına okuyan parke taşlarından bir tanesini ödül olarak evine götürmek için çabalayacak!
Paris-Roubaix 2015: John Degenkolb (Giant Alpecin 2015) ve kendisine büyük yardımları olan takım arkadaşları ile birlikte zaferini kutlarken. Ödül sadece bir pave: gün boyunca canınızı yakan, böbreklerinizi hoplatan parke taşlardan birisi.
Bir dakika! Paris-Roubaix diyoruz ama biraz bilgi araya sıkıştırmanın zararı yok: Yarış 1968 yılından beri Paris’in 60 km kuzeydoğusunda yer alan Compiègne kasabasından başlayıp “tozlu yollarına düştüm de geldim” türküsündeki gibi parke taşlarla, çamurla, toz toprakla mücadele ederek ilk düzenlendiği 1896 yılından beri hep aynı yerde, Belçika ile sırt sırta Roubaix kasabasında sona eriyor. Tabii işin bir de velodrom kısmı var, ki en güzel yanı da bu zaten!
Paris-Roubaix 2013: Velodromdaki ikili Fabian Cancellara ve Sep Vanmarcke. Kedi fare oyunu sonrası kazanan tabii ki daha deneyimli olan Cancellara.
Parke taşlı yollar içeren tek yarış değil Paris-Roubaix, hali hazırda Gent-Wevelgem, De Ronde van Vlaanderen de içinde parke taşlı yollar barındırıyor. Paris-Roubaix neden farklı peki? Flaman topraklarında parke taşlarla döşeli saçma sapan eğimlere sahip amansız tırmanışlar varken Paris-Roubaix’de böyle bir şey yok: parke taşlarla döşeli bıktırıcı uzunlukta sektörler var. Aslında aradaki farkı Chris Horner’dan duymak daha iyi olacaktır: “Flanders ile Paris-Roubaix arasında uçurum var. Flanders’da yollar her gün otomobiller tarafından kullanılıyor, korunuyor, vesaire. Diğeri… tamamen bambaşka. Onu en iyi şöyle tanımlayabilirim: toprak bir yol bulmuşlar, üzerinden helikopterle uçup koca koca taşları serpiştirmişler. Paris-Roubaix işte bu. O derece kötü. Rezalet.”
Fotoğrafta yarış öncesi takımların bir arada literatürde recon ride denilen idman sürüşü yaptıklarına tanıklık ediyoruz. İdman sürüşlerinde tercih edilecek lastiklerin çapından basıncına, kullanılacak vites oranlarına, nerede kim atak yapacak sorusuna dek cevaplar aranıyor.
Paris-Roubaix klasiğini anlatmak için sözcükler yetersiz: Parke taşlı yollar ve bunların bulunması, savaş sonrası yeniden inşa edilen Fransada üzerlerinin asfaltla kaplanması ve yeniden keşfi, yenilerinin bulunması; korunması için Les Amis de Paris Roubaix vakfının kurulması, yarışı izleyenlerin hatıra diye evlerine birer parke taşı götürmesi, durumdan her zaman şikayetçi olan ama ne yardan ne serden deyip bu yarışı kazanamasa dahi tamamlamak için canla başla pedallayanlar…
Paris-Roubaix 2016 hazırlıkları sürüyor: Les Amis de Paris Roubaix vakfı çalışanları ASO işbirliği ile yolların harap haldeki kısımlarını onarırken. Bu bakım, koruma ve yenilerini keşfetme işinde de her zaman olduğu gibi iki taraf var: birisi yolların olduğu gibi kalmasını savunurken Les Amis de Paris Roubaix vakfı ise eline mala, çekiç alıp yolları onarıp tarihin bozulmasını engelleyip geleceğe ulaştırılmasından yana. Yapılan doğru aslında! Muhafazakarlık da bir yere kadar!
Hollandalı Theo de Rooij, 1985 yılında iyi bir yarış çıkarırken kötü bir şekilde düşüp şansını kaybettikten sonra, her tarafı çamurla kaplı halde, uzatılan mikrofona şunları söylemişti: “Bu yarış tam bir saçmalık! Hayvanlar gibi çalışıyorsunuz, işemeye bile zamanınız yok, üzerinize işiyorsunuz. Bu çamurda sürüyorsunuz, sonra kayıp… kocaman bir bok yığını.” Hemen ardından, kendisine gelecek yıl da yarışmayı düşünüp düşünmediği sorulduğunda ise şöyle diyordu: “Tabii ki! Bu dünyadaki en güzel yarış!”
Paris-Roubaix 2012: Olağan bir sahne; zira Paris-Roubaix demek açık bir havada pedallanıyorsa toz, toprak ve gözün gözü görmemesi, yağmurlu bir günde ise çamur banyosu demek. Svein Tuft (Orica-GreenEDGE 2012) değil atak yapmak sadece pedallamak ve takım arkadaşlarına yardım etmek istiyor, ama arkasına baktığında kendisi dahil her şey bir toz bulutu altında. Parke taşlar mı pelotonun pedalları altında yoksa peloton mu parke taşlarının altında inliyor belli değil. Gerçek olan tek şey yarışın devam ettiği ve sonuncu dahi olsanız velodromda sizi alkışların beklediği. Çünkü burası Paris-Roubaix, zafere uzanan kadar bitirenin de alkışlandığı tek yer!
257.5 km uzunluğundaki yarışın 52 km’si parke taşlarla döşeli farklı uzunlukta 27 sektörden oluşuyor. Sıralı tam listesi ise
27. Troisvilles (km 98,5 – 2200 m)
26. Viesly (km 105 – 1800 m)
25. Quievy (km 107,5 – 3700 m)
24. Saint-Python (km 112,5 – 1500 m)
23. Vertain (km 120,5 – 2300 m)
22. Capelle-Ruesnes (km 127 – 1700 m)
21. Quérénaing – Maing (km 137,5 – 2500 m)
20. Monchaux-sur-Ecaillon (km 141 – 1600 m)
19. Haveluy (km 154 – 2500 m)
Paris-Roubaix’de can alan parke taşlı sektörler olsun, sektörleri birbirine bağlayan uçsuz bucaksız görünen tarlalar arasında uzanan daracık yollar olsun, ki bu yollar hâlâ köyleri, madenleri, kasabaları birbirine bağlıyor, hepsinin bir hikayesi var: Yarışın 162. km’sinde pedallanacak olan 2400 metre uzunluğundaki Arenberg Ormanının yarışa eklenmesi (Trouée d’Arenberg) şimdilerde çoktan kapanmış olan bu yolun altındaki madende zamanında bir kömür işçisi olarak çalışan ve de profesyonel bir bisikletçi olan Jean Stablewski tarafından önerilmiş ve kabul görmüş. Yolun hem üstünde hem de altında emek sarf edip ter döken Jean Stablewski ne yazık ki yarışı hiç kazanamadı.
18. Trouée d’Arenberg (km 162 – 2400 m)
17. Wallers – Hélesmes, dit « Pont Gibus » (km 168 – 1600 m)
16. Hornaing (km 175 – 3700 m)
15. Warlaing – Brillon (km 182,5 – 2400 m)
14. Tilloy – Sars-et-Rosières (km 186 – 2400 m)
13. Beuvry-la-Forêt – Orchies (km 192,5 – 1400m)
12. Orchies (km 197,5 – 1700 m)
11. Auchy-lez-Orchies – Bersée (km 203,5- 2700 m)
Trouée d’Arenberg > Mons-en-Pévèle’ye dek peşpeşe sıralanan en kısası 1400 mt, en uzunu 3700 mt uzunluğundaki sektörler çok canlar yakacak, düşenler, lastik patlatanlar, teknik sorun yaşayanlar, atak yaparken kendini yarışa fazlasıyla kaptıran bir seyirciyle çok değil ufak bir temas yüzünden yere düşenler… Hepsi, ama hepsi bu zorlu mücadelede sıradan şeyler.
10. Mons-en-Pévèle (km 209 – 3000 m)
9. Mérignies – Avelin (km 215 – 700 m)
8. Pont-Thibaut (km 218 – 1400 m)
7. Templeuve – Moulin de Vertain (km 224,5 – 500 m)
6. Cysoing – Bourghelles (km 231 – 1300 m), Bourghelles – Wannehain (km 233,5 – 1100 m)
5. Camphin-en-Pévèle (km 238 – 1800 m)
Yarışın 240.5. km’sinde geçilecek olan büklüm büklüm Le Carrefour de l’Arbre sektörü her haliyle korkutucu, zira burada geride kalanın zafer için bir daha ön tarafa yetişme şansı çok az.
4. Le Carrefour de l’Arbre (km 240,5 – 2100 m)
3. Gruson (km 243 – 1100 m)
2. Hem (km 249,5 – 1400 m)
1. Roubaix (km 256,5 – 300 m)
Trouée d’Arenberg, Mons-en-Pévèle ve Le Carrefour de l’Arbre yarıştaki üç kilit sektör; belki kazananı belirlemeyecek ama geride kalanların kaybedeceği kesin! Özellikle de Le Carrefour de l’Arbre sektörüne girilirken yükselecek tempoda önde yer almak yarışı kazanmak için çok önemli. Tempoya tutunamayıp da pelotonun gerisinde kalmak ise zafere veda etmek demek.
Tour de France 2014, Ypres → Arenberg Porte du Hainaut arasında pedallanan 5. Etap Kuzeyin Cehennemi Paris-Roubaix de geçilen parke taşı (cobbles secteurs) yolları içerecek şekilde planlanmıştı. Hem parke taşların zorluğu, hem kötü hava koşulları ve üzerine cepheden esen sert rüzgarlar bir araya gelince pelotonun ilk dert edeceği çamura bulanmak olmuştu. Fotoğrafta Maillot Jaune – sarı mayoyu sırtında taşıyan Vincenzo Nibali ve domestiği Jakob Fuglsang görülüyor. Nibali, sarı mayonun hakkını vermiş, değme klasikçilere taş çıkartacak bir performans sergilemişti. Bu başarısını Tour de France 2015’de Seriang → Cambrai arasında pedallanan 224 km uzunluğundaki etapta da göstermiş, etabın en mücadeleci sporcusu seçilmişti.
Yarışı son 10 yıldır Fabian Cancellara ve Tom Boonen ikilisinin domine ettiğini ekleyelim; zira Cancellara bu sezon sonu itibariyle emekli olacağını açıklamış, Boonen için de takım patronu Patrick Lefevere’nin emekli ol baskısı sürerken her iki klasik ustasının da yarışı kazanmak için varlarını yoklarını ortaya koyacağından emin olabilirsiniz. Her ikisinin motivasyonu bayağı farklı: Boonen yarışı beşinci kez kazanmak, Cancellara da unutulmaz bir sezon, hafızalara yer edecek bir emeklilik vedası peşinde. Kısacası öncelikli iki favori Tom Boonen ve Fabian Cancellara. Artık kazanmasını, dahası kazanmak için yapması gerekenleri öğrenen Peter Sagan da gökkuşağı mayosu ile favoriler arasında.
Paris-Roubaix 2008: Kürsünün zirvesinde gülümseyen isim Belçikalıların rock starı Tom Boonen! Sprintte Boonenin rüzgarına yenik düşen isim ise Spartacus Fabian Cancellara. Üçüncü gelen de Alessandro Ballan.
Aslında Paris-Roubaix için favoriler sıralayarak kendimizi şartlandırmaya gerek yok, şanslı olan değil dayanıklı olan ve akıllı taktikler yapanın kazanacağı geçmiş mücadelelerle sabit. Tek günlük yarış olmasına karşın üç büyük turdan birine eşit zorluktaki Paris-Roubaix klasiğinde kazanmak için hırslı birçok isim göreceğiz, bu hırs aynı zamanda mücadeleyi de peşinden getirecek. Hem pave yollar hem de birbirileriyle mücadele edecek sporcuların hırsı büyüyecek ve ortaya seyretmesi zevkli bir rekabet çıkacak.
Paris-Roubaix 2013: Yarış sonrası sporcular tarihi velodromun altında yer alan ilk günkü gibi, el değmemiş, her bir kabinin köşesinde geçmiş yılların kazananlarının isimleriyle onurlandırılmış, duşlarda toz toprak ve çamurla birlikte günün yorgunluğunu atıyorlar. Fotoğrafta 2013 yılında 111. kez pedallanan Paris-Roubaix sonunda Hollandalı Laurens Ten Dam ve Alman John Degenkolb duş alırken görülüyor. John Degenkolb 2015’teki yarışı velodromdaki toplu sprint sonunda kazanarak adını duş kabinlerinden birine de yazdırmış oldu. Ancak kendisi bu sene isminin yazılı olduğu duşta günün yorgunluğunu atamayacak. Zira, idman kampında geçirdiği kaza yüzünden hâlâ iyileşme ve toparlanma döneminde.
Daha fazlası için
- Özgür Nevres’in kaleminden: Paris-Roubaix: Kuzeyin cehennemi
- Anıtsal Klasikler nedir, ne değildir?
- Inner Ring bisiklet sporu ve kültürü sitesinde Nisan 2014’de yayınlanan The Last Act of Madness yazısının BisikletSporu.com tarafından çevirisi: Paris-Roubaix: Deliliğin Son Kalesi
- Sporun her türlüsüne vurgun Ekşi Sözlük yazarı zeddicus zu l zorander’in kaleminden: Geçen sene neler oldu?
- Cyclist Magazine: Paris Roubaix Preview: Favourites, Route, History, Classic Editions & Sportive
- Sıralı tam liste: ProCyclingStats.com
- Yarış hakkında her şey: SteepHill.TV